Phân tích con đường kết tội của cơ quan tư pháp trong các vụ án liên quan đến tiền ảo
Một, Tổng quan
Gần đây, với sự gia tăng không ngừng của các vụ án hình sự liên quan đến tiền ảo, các cơ quan tư pháp đã hình thành một số thói quen trong việc xử lý các vụ án này. Những thói quen này có thể được coi là một "quy tắc ngầm trong tư pháp", hoặc từ góc độ pháp lý, là vấn đề phụ thuộc vào quy mô kết tội.
Bài viết này sẽ khám phá cách mà giới thực tiễn xác định hành vi nào cấu thành tội phạm trong một số loại tội phạm liên quan đến tiền ảo phổ biến.
Hai, Phân tích trường hợp điển hình
Vào tháng 4 năm 2020, Tòa án Nhân dân tỉnh Chiết Giang đã đưa ra phán quyết đối với một vụ án lừa đảo huy động vốn. Vụ án này liên quan đến việc huy động vốn từ công chúng dưới danh nghĩa giao dịch tiền ảo, và phát triển hệ thống xuống thông qua phương thức đa cấp, lợi dụng công nghệ blockchain để quảng bá thu hút đầu tư, nhưng thực chất là hành vi thao túng giá để thu lợi. Tòa án cho rằng, những hành vi như vậy nên được định tội là tội lừa đảo, thay vì tội tổ chức, lãnh đạo lừa đảo đa cấp nhẹ hơn hoặc tội huy động vốn công chúng trái phép.
Trường hợp này tập trung thể hiện nhiều mô hình và cảnh kinh doanh khác nhau như phát hành coin, quảng bá, marketing, ICO.
Cần lưu ý rằng bị cáo chính trong vụ án này ban đầu đã bị một tòa án ở tỉnh Hồ Bắc tuyên án treo đối với tội tổ chức và lãnh đạo hoạt động đa cấp. Tuy nhiên, vào ngày 3 tháng 12 năm 2019, Tòa án Trung cấp Hàng Châu đã hủy bỏ bản án trước đó và tuyên án bị cáo tội lừa đảo huy động vốn, và xử phạt tù chung thân. Bản án này sau đó đã được Tòa án cao cấp tỉnh Chiết Giang duy trì. Sự khác biệt lớn trong các bản án của hai tòa án đã dẫn đến những suy nghĩ sâu sắc về logic kết tội liên quan đến tội phạm liên quan đến coin.
Ba, Các loại tội phạm liên quan đến tiền ảo và logic kết tội
（一）Vấn đề tính hợp pháp của giao dịch tiền ảo
Kể từ khi bảy bộ ngành phối hợp công bố thông báo về rủi ro tài chính của việc phát hành token vào tháng 9 năm 2017, việc phát hành token trong lãnh thổ Trung Quốc được coi là "hành vi huy động vốn công khai trái phép chưa được phê duyệt", có thể liên quan đến các hoạt động vi phạm pháp luật như huy động vốn trái phép. Bất kỳ hoạt động quảng bá công khai nào dưới danh nghĩa "Tiền ảo" đều có thể bị coi là hành vi không tuân thủ và thậm chí là vi phạm pháp luật.
Ngay cả khi là tiền ảo được phát hành trên các nền tảng nước ngoài, để thực hiện việc chuyển đổi giá trị cuối cùng, vẫn cần phải đổi sang tiền tệ hợp pháp. Do việc phát hành tiền ảo không được nhà nước công nhận, bản thân nó không có giá trị lưu thông, chỉ có thể tồn tại như một khái niệm ảo, không có giá trị kinh tế thực tế.
Trong trường hợp trên, tổng số lượng tiền ảo do bị cáo phát hành không cố định, thông qua việc thao tác dữ liệu trên nền tảng, miễn phí tặng token nền tảng theo số lượng người tham gia phát triển tuyến dưới, nhằm mở rộng quy mô vốn và số lượng người tham gia. Bên nền tảng còn thông qua các biện pháp nhân tạo kéo giá token lên, tạo ra hình ảnh thịnh vượng giả tạo, liên tục thu hút nhà đầu tư mới tham gia, về bản chất thuộc một trò lừa đảo Ponzi.
Do đó, trong thực tiễn tư pháp, bên phát hành (bên bán) trong giao dịch tiền ảo thường bị xác định là vi phạm pháp luật, nhưng chưa có kết luận rõ ràng về việc người tham gia bình thường (bên mua) có vi phạm pháp luật hay không.
（二）Các loại tội phạm liên quan đến tiền ảo thường gặp
Tội phạm liên quan đến tiền ảo chủ yếu bao gồm tội phạm lừa đảo (như tội lừa đảo, tội lừa đảo hợp đồng, tội lừa đảo huy động vốn), tội phạm đa cấp, tội phạm mở sòng bạc, tội phạm kinh doanh trái phép, v.v.
Cốt lõi của tội phạm lừa đảo nằm ở việc người thực hiện hành vi nhằm mục đích chiếm đoạt trái phép, lừa gạt tài sản của người khác (bao gồm cả tiền ảo có giá trị tài sản chính). Tội phạm đa cấp thường liên quan đến bên dự án (chủ thể phát hành coin) và những người tham gia tích cực, sử dụng các dự án giả mạo hoặc dự án không có nền tảng kinh doanh thực sự làm chiêu trò, hình thành cấu trúc đa tầng và có cơ chế hoàn tiền, về bản chất cũng nhằm mục đích lừa gạt tài sản của những người tham gia bình thường.
Tội mở sòng bạc liên quan đến tiền ảo thường thấy ở các sàn giao dịch tiền ảo, như một số hợp đồng vĩnh viễn, trò chơi tiền ảo có thể bị coi là hoạt động đánh bạc, và các nền tảng có thể được xem như là người điều hành sòng bạc. Tội kinh doanh trái phép liên quan đến tiền ảo chủ yếu có hai tình huống: một là tội kinh doanh trái phép liên quan đến ngoại hối khi coi tiền ảo (đặc biệt là stablecoin) như ngoại tệ hoặc làm công cụ trao đổi giữa nhân dân tệ và ngoại tệ; hai là tội kinh doanh trái phép hình thành khi thực hiện hành vi thanh toán và giải quyết kinh doanh dưới danh nghĩa giao dịch tiền ảo.
(3) Căn cứ kết tội đối với tội phạm liên quan đến coin
Lấy tội phạm lừa đảo đa cấp và tội lừa đảo huy động vốn làm ví dụ, phân tích logic kết tội của tội phạm liên quan đến coin:
Tội phạm đa cấp
Các yếu tố cấu thành tội phạm đa cấp truyền thống (tội tổ chức, lãnh đạo hoạt động đa cấp) bao gồm:
Người vi phạm lấy danh nghĩa cung cấp hàng hóa, dịch vụ hoặc phát triển nền tảng, dự án, v.v. để đặt ra rào cản thu hút người tham gia;
Sử dụng số lượng nhân sự phát triển trực tiếp hoặc gián tiếp làm cơ sở tính toán thưởng hoặc hoàn tiền;
Tổ chức đa cấp phải đạt ba cấp độ trở lên và có hơn ba mươi người.
Mục đích cuối cùng của hành vi (bên dự án) là lừa đảo tài sản của người tham gia.
Trong thực tiễn, để xác định liệu nền tảng tiền ảo có cấu thành tội phạm đa cấp hay không, cần xem xét các yếu tố như đồng tiền ảo mà nền tảng phát hành có phải là "tiền ảo" không có giá trị hay không, và liệu có tồn tại ngưỡng tham gia thực chất hay không. Đối với việc xác định cấp độ và số lượng người tham gia, trong thực tiễn tư pháp thường áp dụng tiêu chuẩn tương đối rộng.
Tội phạm lừa đảo
Bản chất của lừa đảo là hành vi của người lừa đảo chiếm đoạt tài sản của người khác, thông qua việc khiến nạn nhân có nhận thức sai lầm để định đoạt tài sản của bản thân hoặc của người khác, cuối cùng dẫn đến thiệt hại cho chủ sở hữu tài sản. Trong các vụ lừa đảo liên quan đến tiền ảo, "coin ảo" mặc dù bản thân không có giá trị, nhưng có thể được sử dụng như công cụ lừa đảo để hoán đổi với các đồng coin chính thống.
Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản và tội lừa đảo theo hợp đồng là những tội lừa đảo đặc biệt, các yếu tố cấu thành phần lừa đảo của chúng về cơ bản giống với tội lừa đảo thông thường. Trong trường hợp đã nêu, căn cứ chính mà tòa án thay đổi tội danh từ tội lừa đảo thành tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản là: bị cáo mặc dù áp dụng cách thiết lập điểm, cấp bậc và kéo người để nhận lợi nhuận, nhưng bản chất là thông qua phương thức huy động vốn trái phép, sử dụng tiền ảo không có giá trị thực để thu hút nhà đầu tư tham gia, hình thành quỹ (bằng coin chủ đạo). Tiền ảo mà họ phát hành thực chất được sử dụng để đầu cơ, dụ dỗ nạn nhân thực hiện việc đầu tư nhưng thực chất là công cụ lừa đảo.
Ngoài ra, hành vi của bị cáo trong việc huy động vốn để mua sắm bất động sản, xe cộ, đất đai và bảo hiểm thương mại, cũng như chuyển một phần vốn ra nước ngoài, cũng được tòa án coi là có thể chứng minh ý chí phạm tội lừa đảo huy động vốn của họ.
Bốn, Kết luận
Mặc dù hiện tại trong nước chưa có lệnh cấm rõ ràng đối với việc đầu tư vào tiền ảo, nhưng các cơ quan liên quan vẫn giữ không gian giải thích rộng rãi đối với các hành vi "có dấu hiệu phá hoại trật tự tài chính, đe dọa an toàn tài chính". Trong thực tế, sự hiểu biết và thực thi các quy định liên quan có thể khác nhau ở các khu vực khác nhau, điều này đặc biệt rõ ràng trong lĩnh vực các vụ án liên quan đến tiền ảo. Do đó, khi tham gia vào các hoạt động liên quan đến tiền ảo, cần phải nhận thức đầy đủ về các rủi ro pháp lý tiềm ẩn và hành động thận trọng.
Xem bản gốc
Trang này có thể chứa nội dung của bên thứ ba, được cung cấp chỉ nhằm mục đích thông tin (không phải là tuyên bố/bảo đảm) và không được coi là sự chứng thực cho quan điểm của Gate hoặc là lời khuyên về tài chính hoặc chuyên môn. Xem Tuyên bố từ chối trách nhiệm để biết chi tiết.
21 thích
Phần thưởng
21
6
Chia sẻ
Bình luận
0/400
DefiEngineerJack
· 07-20 20:15
*thở dài* trọng tài quy định chỉ là một hình thức khác của MEV thực sự
Xem bản gốcTrả lời0
PessimisticLayer
· 07-20 19:05
Thế giới tiền điện tử thật nhỏ bé.
Xem bản gốcTrả lời0
SerumSquirter
· 07-19 03:14
Sự tuân thủ luôn là một cái bẫy.
Xem bản gốcTrả lời0
LayerZeroEnjoyer
· 07-17 21:06
Nói đơn giản là dựa vào sự đánh giá chủ quan của từng địa phương.
Phân tích lộ trình kết tội trong các vụ án liên quan đến币: Sự chuyển biến trong nhận định tư pháp từ đa cấp đến lừa đảo huy động vốn.
Phân tích con đường kết tội của cơ quan tư pháp trong các vụ án liên quan đến tiền ảo
Một, Tổng quan
Gần đây, với sự gia tăng không ngừng của các vụ án hình sự liên quan đến tiền ảo, các cơ quan tư pháp đã hình thành một số thói quen trong việc xử lý các vụ án này. Những thói quen này có thể được coi là một "quy tắc ngầm trong tư pháp", hoặc từ góc độ pháp lý, là vấn đề phụ thuộc vào quy mô kết tội.
Bài viết này sẽ khám phá cách mà giới thực tiễn xác định hành vi nào cấu thành tội phạm trong một số loại tội phạm liên quan đến tiền ảo phổ biến.
Hai, Phân tích trường hợp điển hình
Vào tháng 4 năm 2020, Tòa án Nhân dân tỉnh Chiết Giang đã đưa ra phán quyết đối với một vụ án lừa đảo huy động vốn. Vụ án này liên quan đến việc huy động vốn từ công chúng dưới danh nghĩa giao dịch tiền ảo, và phát triển hệ thống xuống thông qua phương thức đa cấp, lợi dụng công nghệ blockchain để quảng bá thu hút đầu tư, nhưng thực chất là hành vi thao túng giá để thu lợi. Tòa án cho rằng, những hành vi như vậy nên được định tội là tội lừa đảo, thay vì tội tổ chức, lãnh đạo lừa đảo đa cấp nhẹ hơn hoặc tội huy động vốn công chúng trái phép.
Trường hợp này tập trung thể hiện nhiều mô hình và cảnh kinh doanh khác nhau như phát hành coin, quảng bá, marketing, ICO.
Cần lưu ý rằng bị cáo chính trong vụ án này ban đầu đã bị một tòa án ở tỉnh Hồ Bắc tuyên án treo đối với tội tổ chức và lãnh đạo hoạt động đa cấp. Tuy nhiên, vào ngày 3 tháng 12 năm 2019, Tòa án Trung cấp Hàng Châu đã hủy bỏ bản án trước đó và tuyên án bị cáo tội lừa đảo huy động vốn, và xử phạt tù chung thân. Bản án này sau đó đã được Tòa án cao cấp tỉnh Chiết Giang duy trì. Sự khác biệt lớn trong các bản án của hai tòa án đã dẫn đến những suy nghĩ sâu sắc về logic kết tội liên quan đến tội phạm liên quan đến coin.
Ba, Các loại tội phạm liên quan đến tiền ảo và logic kết tội
（一）Vấn đề tính hợp pháp của giao dịch tiền ảo
Kể từ khi bảy bộ ngành phối hợp công bố thông báo về rủi ro tài chính của việc phát hành token vào tháng 9 năm 2017, việc phát hành token trong lãnh thổ Trung Quốc được coi là "hành vi huy động vốn công khai trái phép chưa được phê duyệt", có thể liên quan đến các hoạt động vi phạm pháp luật như huy động vốn trái phép. Bất kỳ hoạt động quảng bá công khai nào dưới danh nghĩa "Tiền ảo" đều có thể bị coi là hành vi không tuân thủ và thậm chí là vi phạm pháp luật.
Ngay cả khi là tiền ảo được phát hành trên các nền tảng nước ngoài, để thực hiện việc chuyển đổi giá trị cuối cùng, vẫn cần phải đổi sang tiền tệ hợp pháp. Do việc phát hành tiền ảo không được nhà nước công nhận, bản thân nó không có giá trị lưu thông, chỉ có thể tồn tại như một khái niệm ảo, không có giá trị kinh tế thực tế.
Trong trường hợp trên, tổng số lượng tiền ảo do bị cáo phát hành không cố định, thông qua việc thao tác dữ liệu trên nền tảng, miễn phí tặng token nền tảng theo số lượng người tham gia phát triển tuyến dưới, nhằm mở rộng quy mô vốn và số lượng người tham gia. Bên nền tảng còn thông qua các biện pháp nhân tạo kéo giá token lên, tạo ra hình ảnh thịnh vượng giả tạo, liên tục thu hút nhà đầu tư mới tham gia, về bản chất thuộc một trò lừa đảo Ponzi.
Do đó, trong thực tiễn tư pháp, bên phát hành (bên bán) trong giao dịch tiền ảo thường bị xác định là vi phạm pháp luật, nhưng chưa có kết luận rõ ràng về việc người tham gia bình thường (bên mua) có vi phạm pháp luật hay không.
（二）Các loại tội phạm liên quan đến tiền ảo thường gặp
Tội phạm liên quan đến tiền ảo chủ yếu bao gồm tội phạm lừa đảo (như tội lừa đảo, tội lừa đảo hợp đồng, tội lừa đảo huy động vốn), tội phạm đa cấp, tội phạm mở sòng bạc, tội phạm kinh doanh trái phép, v.v.
Cốt lõi của tội phạm lừa đảo nằm ở việc người thực hiện hành vi nhằm mục đích chiếm đoạt trái phép, lừa gạt tài sản của người khác (bao gồm cả tiền ảo có giá trị tài sản chính). Tội phạm đa cấp thường liên quan đến bên dự án (chủ thể phát hành coin) và những người tham gia tích cực, sử dụng các dự án giả mạo hoặc dự án không có nền tảng kinh doanh thực sự làm chiêu trò, hình thành cấu trúc đa tầng và có cơ chế hoàn tiền, về bản chất cũng nhằm mục đích lừa gạt tài sản của những người tham gia bình thường.
Tội mở sòng bạc liên quan đến tiền ảo thường thấy ở các sàn giao dịch tiền ảo, như một số hợp đồng vĩnh viễn, trò chơi tiền ảo có thể bị coi là hoạt động đánh bạc, và các nền tảng có thể được xem như là người điều hành sòng bạc. Tội kinh doanh trái phép liên quan đến tiền ảo chủ yếu có hai tình huống: một là tội kinh doanh trái phép liên quan đến ngoại hối khi coi tiền ảo (đặc biệt là stablecoin) như ngoại tệ hoặc làm công cụ trao đổi giữa nhân dân tệ và ngoại tệ; hai là tội kinh doanh trái phép hình thành khi thực hiện hành vi thanh toán và giải quyết kinh doanh dưới danh nghĩa giao dịch tiền ảo.
(3) Căn cứ kết tội đối với tội phạm liên quan đến coin
Lấy tội phạm lừa đảo đa cấp và tội lừa đảo huy động vốn làm ví dụ, phân tích logic kết tội của tội phạm liên quan đến coin:
Các yếu tố cấu thành tội phạm đa cấp truyền thống (tội tổ chức, lãnh đạo hoạt động đa cấp) bao gồm:
Trong thực tiễn, để xác định liệu nền tảng tiền ảo có cấu thành tội phạm đa cấp hay không, cần xem xét các yếu tố như đồng tiền ảo mà nền tảng phát hành có phải là "tiền ảo" không có giá trị hay không, và liệu có tồn tại ngưỡng tham gia thực chất hay không. Đối với việc xác định cấp độ và số lượng người tham gia, trong thực tiễn tư pháp thường áp dụng tiêu chuẩn tương đối rộng.
Bản chất của lừa đảo là hành vi của người lừa đảo chiếm đoạt tài sản của người khác, thông qua việc khiến nạn nhân có nhận thức sai lầm để định đoạt tài sản của bản thân hoặc của người khác, cuối cùng dẫn đến thiệt hại cho chủ sở hữu tài sản. Trong các vụ lừa đảo liên quan đến tiền ảo, "coin ảo" mặc dù bản thân không có giá trị, nhưng có thể được sử dụng như công cụ lừa đảo để hoán đổi với các đồng coin chính thống.
Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản và tội lừa đảo theo hợp đồng là những tội lừa đảo đặc biệt, các yếu tố cấu thành phần lừa đảo của chúng về cơ bản giống với tội lừa đảo thông thường. Trong trường hợp đã nêu, căn cứ chính mà tòa án thay đổi tội danh từ tội lừa đảo thành tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản là: bị cáo mặc dù áp dụng cách thiết lập điểm, cấp bậc và kéo người để nhận lợi nhuận, nhưng bản chất là thông qua phương thức huy động vốn trái phép, sử dụng tiền ảo không có giá trị thực để thu hút nhà đầu tư tham gia, hình thành quỹ (bằng coin chủ đạo). Tiền ảo mà họ phát hành thực chất được sử dụng để đầu cơ, dụ dỗ nạn nhân thực hiện việc đầu tư nhưng thực chất là công cụ lừa đảo.
Ngoài ra, hành vi của bị cáo trong việc huy động vốn để mua sắm bất động sản, xe cộ, đất đai và bảo hiểm thương mại, cũng như chuyển một phần vốn ra nước ngoài, cũng được tòa án coi là có thể chứng minh ý chí phạm tội lừa đảo huy động vốn của họ.
Bốn, Kết luận
Mặc dù hiện tại trong nước chưa có lệnh cấm rõ ràng đối với việc đầu tư vào tiền ảo, nhưng các cơ quan liên quan vẫn giữ không gian giải thích rộng rãi đối với các hành vi "có dấu hiệu phá hoại trật tự tài chính, đe dọa an toàn tài chính". Trong thực tế, sự hiểu biết và thực thi các quy định liên quan có thể khác nhau ở các khu vực khác nhau, điều này đặc biệt rõ ràng trong lĩnh vực các vụ án liên quan đến tiền ảo. Do đó, khi tham gia vào các hoạt động liên quan đến tiền ảo, cần phải nhận thức đầy đủ về các rủi ro pháp lý tiềm ẩn và hành động thận trọng.