Consensus 2025: Con đường cải cách chính sách và hệ sinh thái Web3 tại Hồng Kông

Gần mười ngàn chuyên gia trong ngành đã tụ hội tại Trung tâm Triển lãm Hồng Kông, chứng kiến sự kiện Hội nghị Thượng đỉnh cao nhất của ngành Web3 toàn cầu Consensus lần đầu tiên được tổ chức tại châu Á. Hồng Kông trở thành địa điểm ưu tiên cho hội nghị này không chỉ vì nó là một thí nghiệm tài chính đổi mới, mà còn vì nó là một nút thắt quan trọng kết nối dòng chảy giá trị giữa Đông và Tây. Từ việc mã hóa trái phiếu xanh đến hộp cát quy định cho stablecoin đô la Hồng Kông, từ tài sản thực chuyển lên chuỗi đến trí tuệ nhân tạo phi tập trung, Hồng Kông đang sử dụng các chính sách đổi mới mang tầm nhìn để thúc đẩy sự phát triển của Web3 từ một thí nghiệm công nghệ thuần túy sang sự hòa nhập sâu sắc với thế giới thực.

Một, Giám sát đi trước: Khám phá ranh giới tuân thủ Web3

Nếu coi hệ sinh thái Web3 của Hồng Kông như một tòa nhà, thì khung quy định đáng tin cậy và có tính ứng dụng cao chính là nền tảng vững chắc của nó. Kể từ khi công bố tuyên bố chính sách vào cuối năm 2022, Hồng Kông đã liên tục xem xét và hoàn thiện hệ thống quy định của mình để thúc đẩy sự phát triển tự chủ của hệ sinh thái tài sản ảo trong một môi trường an toàn và tuân thủ. Bằng cách xây dựng một khung quy định toàn diện bao gồm nhiều khía cạnh như sàn giao dịch tài sản ảo, phát hành stablecoin, dịch vụ lưu ký và giao dịch ngoài sàn, Hồng Kông đã mở đường cho sự kết nối giá trị và đổi mới lâu dài của thị trường tài chính.

Các biện pháp này không chỉ nâng cao độ tin cậy của thị trường tài sản ảo ở Hồng Kông mà còn tiếp tục thu hút dòng vốn và doanh nghiệp. Đến cuối năm 2024, chỉ riêng Cyberport Hồng Kông đã tập hợp gần 300 doanh nghiệp Web3, với tổng quy mô huy động vốn vượt quá 400 triệu đô la Hồng Kông.

Tuy nhiên, bối cảnh Web3 toàn cầu đã thay đổi đáng kể trong hai năm qua. Cục diện quản lý tiền điện tử ở Mỹ đang có dấu hiệu tích cực, mô hình quản lý trừng phạt áp lực cao kéo dài nhiều năm trước đây đang dần biến mất, trong khi Singapore, Dubai và các khu vực khác cũng liên tục phát đi tín hiệu thân thiện với tiền điện tử. Trong bối cảnh cạnh tranh Web3 toàn cầu ngày càng gay gắt, việc Hong Kong nắm bắt làn sóng đổi mới này trở thành vấn đề then chốt.

Giám đốc điều hành Ủy ban Chứng khoán Hồng Kông phát biểu tại hội nghị Consensus rằng, "Xu hướng thứ hai trong việc hình thành cấu trúc tài chính tương lai là tích hợp đổi mới Web3 vào nền kinh tế thực. " Quan điểm này phản ánh thái độ không chỉ lý thuyết mà còn thực tiễn trong việc phát triển Web3 và tài sản ảo tại Hồng Kông, tập trung vào những đổi mới công nghệ và ứng dụng có thể tạo ra ảnh hưởng thực sự đến kinh tế xã hội.

Mặc dù thị trường tài sản tiền điện tử chiếm chưa tới 1% quy mô trong hệ thống tài chính toàn cầu, nhưng tốc độ mở rộng nhanh chóng của nó và mối tương quan ngày càng tăng với các tài sản tài chính chính thống đã khiến rủi ro của nó không thể bị coi nhẹ. Hồng Kông và Hoa Kỳ trong nhiều thời điểm có vẻ như đi những con đường khác nhau, nhưng thực chất lại chung một đích: đều cố gắng duy trì hoạt động đổi mới trong khi phòng ngừa rủi ro tài chính tiềm ẩn mà loại tài sản mới này mang lại.

Hai, stablecoin đô la Hồng Kông: tham vọng tài chính của Hồng Kông

Stablecoin là chủ đề nóng tại hội nghị Consensus lần này, đồng thời cũng là lĩnh vực trọng điểm mà Hong Kong đã chú ý và đầu tư trong suốt hai năm qua. Nhiều tổ chức tài chính và công ty công nghệ đang chuẩn bị phát hành stablecoin gắn liền với đồng HKD, điều này phản ánh nhu cầu và kỳ vọng mạnh mẽ của thị trường đối với stablecoin HKD.

Mặc dù không thể xác định chính xác tỷ lệ mà stablecoin HKD có thể chiếm lĩnh trong thị trường hiện tại do stablecoin USD thống trị, nhưng việc phát triển stablecoin HKD là lựa chọn tất yếu để nắm bắt quyền chủ động trong sự phát triển của Web3 và chiếm lĩnh cơ hội tài chính tương lai cho Hồng Kông. Stablecoin không chỉ là liên kết cốt lõi giữa tài chính truyền thống và thế giới tiền điện tử, mà còn có khả năng trở thành công cụ thanh toán được chấp nhận rộng rãi.

Thông qua đổi mới cơ chế (như stablecoin sinh lãi) và đổi mới ứng dụng (như tài sản vật chất được đưa lên chuỗi), stablecoin đô la Hồng Kông có khả năng tránh được cạnh tranh trực tiếp với stablecoin đô la Mỹ, từ đó thu hút nhiều tổ chức và người dùng đa dạng hơn tham gia. Đồng thời, chúng ta cũng cần phân biệt vị trí và chức năng khác nhau của stablecoin đô la Hồng Kông và đô la Hồng Kông số, cả hai trong tương lai có khả năng đạt được chia sẻ tài nguyên và bổ sung lợi thế cho nhau.

Ba, Tài sản vật lý lên chuỗi: từ khái niệm đến sự bùng nổ thị trường trăm tỷ

Tài sản thực lên chuỗi chắc chắn là khái niệm nóng nhất tại Consensus năm nay. Một người đứng đầu tài sản kỹ thuật số của một tổ chức tài chính toàn cầu đã khẳng định tại hội nghị rằng, "Tài sản thực lên chuỗi không phải là xu hướng, mà là điều không thể tránh khỏi." Quan điểm này đã tiết lộ sự chuyển hướng chiến lược chung của các ông lớn tài chính truyền thống hiện nay.

Hồng Kông đang tích cực đón nhận xu hướng tài sản vật chất lên chuỗi. Báo cáo chính phủ năm 2024 đề xuất thúc đẩy tài sản vật chất lên chuỗi và xây dựng hệ sinh thái tiền tệ số, Cơ quan tiền tệ Hồng Kông đã triển khai "Chương trình tài trợ trái phiếu số" để khuyến khích thị trường vốn áp dụng công nghệ token hóa. Giám đốc Sở Tài chính và Kho bạc của Chính phủ Đặc khu Hành chính Hồng Kông đã phát biểu tại hội nghị Consensus rằng Hồng Kông đang xem xét thúc đẩy token hóa vàng.

Tuy nhiên, quyền chủ động đưa tài sản thực lên chuỗi hiện không hoàn toàn nằm trong tay ngành Web3, mà phụ thuộc nhiều vào việc các tổ chức truyền thống có đủ động lực để thay đổi hiện trạng hay không, đưa các tài sản họ nắm giữ lên chuỗi và mã hóa chúng. Điều này không phải là điều dễ dàng cho các tổ chức truyền thống, vì giá trị gia tăng từ việc áp dụng công nghệ mới có thể không đủ để bù đắp cho chi phí cao.

Khi các trung tâm tài chính toàn cầu tăng cường thiết lập thị trường token hóa, Hồng Kông cần gấp rút có thêm nhiều tổ chức có nguồn lực và tài sản chủ động tham gia đổi mới, để chiếm ưu thế trong sự biến đổi. Trong ngắn hạn, Hồng Kông nên tập trung vào các tài sản tài chính chuẩn hóa phù hợp nhất với việc token hóa và phát huy tối đa lợi thế của mình với tư cách là trung tâm tài chính, thương mại và hàng hải quốc tế, chú trọng vào các ứng dụng token hóa trong các tình huống thương mại và xuyên biên giới, nhanh chóng mở rộng quy mô thị trường tài sản thực trên chuỗi của Hồng Kông.

Bốn, ETF và OTC: Cuộc giao tranh giữa các kênh tài chính rõ ràng và mờ ảo

Một động thái quan trọng khác trong phát triển Web3 tại Hồng Kông vào năm 2024 là việc ra mắt quỹ ETF tài sản ảo giao ngay. Từ cuối năm 2023, việc tiếp nhận các đơn đăng ký liên quan đã được xác nhận, và đến cuối tháng 4 năm 2024, 6 quỹ ETF tài sản ảo giao ngay đã chính thức được phê duyệt để niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán Hồng Kông, cho thấy khả năng thực thi hiệu quả của các cơ quan quản lý Hồng Kông. Tính đến cuối năm 2024, quy mô tổng tài sản quản lý của quỹ ETF Bitcoin giao ngay tại Hồng Kông đã vượt quá 3 tỷ đô la Hồng Kông, chiếm 0,66% tổng thể của thị trường quỹ ETF Hồng Kông.

So với Mỹ, lợi thế chính của ETF tài sản ảo tại Hồng Kông là hỗ trợ việc mua lại vật lý và tiên phong trong việc ra mắt ETF tài sản ảo Ethereum. Tuy nhiên, những lợi thế này không mang lại sự gia tăng bền vững. Mặc dù tỷ lệ của các phần ETF mua lại vật lý chiếm hơn 50% trong quy mô phát hành đầu tiên, nhưng do ảnh hưởng của kỳ vọng vĩ mô, những người nắm giữ Bitcoin không muốn dễ dàng giải phóng tính thanh khoản trong tay. Trong khi đó, ETF tài sản ảo Ethereum bị ảnh hưởng bởi việc không hỗ trợ staking, điều này đã làm giảm sự nhiệt tình của các nhà đầu tư.

Ngoài kênh ETF, Hồng Kông còn từng bước hình thành mạng lưới tài chính ba tầng "sàn giao dịch có giấy phép - OTC tuân thủ - ngân hàng". Hiện tại, thị trường OTC của Hồng Kông xử lý khối lượng giao dịch lên tới gần hàng chục tỷ USD mỗi năm, đồng thời nhờ vào các cửa hàng trao đổi tiền điện tử mang đặc trưng địa phương, không chỉ thu hút các nhà đầu tư trẻ toàn cầu mà còn có sức hấp dẫn đối với những người tham gia ở độ tuổi trung niên. Trong những năm gần đây, thị trường OTC của Hồng Kông còn thu hút sự chú ý của nhiều người dùng và tổ chức trong lĩnh vực thương mại quốc tế và thanh toán xuyên biên giới, trở thành một kênh quan trọng khác của Hồng Kông để tập trung vốn toàn cầu.

Hồng Kông đang xem xét đưa OTC vào khuôn khổ quản lý, mặc dù có thể ảnh hưởng đến mức độ giao dịch trong ngắn hạn, nhưng về lâu dài có thể giúp Hồng Kông thu hút nhiều dòng vốn tuân thủ hơn, đồng thời tạo ra một kênh tự do lưu thông vốn khác bên ngoài các nền tảng giao dịch tài sản ảo có giấy phép. Trong tương lai, thị trường OTC an toàn và tuân thủ không chỉ có thể giúp cải thiện tính thanh khoản của thị trường Hồng Kông, mà còn có thể trở thành kênh quan trọng kết nối thị trường thanh khoản thực với thị trường tiền điện tử và hệ sinh thái Web3.