Toàn cảnh lĩnh vực tính toán song song Web3: Từ mở rộng EVM đến chuỗi công khai hiệu suất cao thế hệ mới

Bản đồ toàn cảnh về lĩnh vực tính toán song song Web3: Giải pháp mở rộng gốc tốt nhất?

Tam giác không thể (Blockchain Trilemma) của blockchain "an toàn", "phi tập trung", "mở rộng" tiết lộ sự đánh đổi cốt lõi trong thiết kế hệ thống blockchain, tức là các dự án blockchain rất khó để đạt được "an toàn tối đa, ai cũng có thể tham gia, xử lý nhanh chóng" cùng một lúc. Đối với chủ đề "mở rộng" vĩnh cửu này, hiện tại các giải pháp mở rộng blockchain chính trên thị trường được phân loại theo các khuôn mẫu, bao gồm:

  • Thực hiện mở rộng nâng cao: Tăng cường khả năng thực thi tại chỗ, chẳng hạn như song song, GPU, đa nhân
  • Mở rộng cách ly trạng thái: Phân tách trạng thái theo chiều ngang / Shard, chẳng hạn như phân mảnh, UTXO, nhiều subnet
  • Mở rộng loại bao ngoài chuỗi: đưa thực thi ra ngoài chuỗi, ví dụ như Rollup, Coprocessor, DA
  • Kiến trúc mở rộng kiểu giải cấu trúc: mô-đun hóa kiến trúc, hoạt động hợp tác, ví dụ như chuỗi mô-đun, bộ sắp xếp chia sẻ, Rollup Mesh
  • Mở rộng kiểu đồng thời không đồng bộ: Mô hình Actor, phân lập tiến trình, điều khiển bằng tin nhắn, ví dụ như đại lý, chuỗi không đồng bộ nhiều luồng

Các giải pháp mở rộng blockchain bao gồm: tính toán song song trong chuỗi, Rollup, phân đoạn, mô-đun DA, cấu trúc mô-đun, hệ thống Actor, nén chứng minh zk, kiến trúc Stateless, v.v., bao gồm nhiều cấp độ thực thi, trạng thái, dữ liệu, cấu trúc, tạo thành một hệ thống mở rộng hoàn chỉnh "hợp tác đa lớp, kết hợp mô-đun". Bài viết này sẽ tập trung giới thiệu phương thức mở rộng chủ yếu dựa trên tính toán song song.

Tính toán song song trong chuỗi (intra-chain parallelism), tập trung vào việc thực hiện song song các giao dịch / lệnh bên trong khối. Theo cơ chế song song, phương thức mở rộng có thể được chia thành năm loại lớn, mỗi loại đại diện cho những mục tiêu hiệu suất khác nhau, mô hình phát triển và triết lý kiến trúc, lần lượt với độ phân giải song song ngày càng tinh vi hơn, độ mạnh của song song ngày càng cao hơn, độ phức tạp lập lịch cũng ngày càng tăng, và độ phức tạp lập trình cùng với độ khó thực hiện cũng ngày càng cao.

  • Song song cấp tài khoản (Account-level): Đại diện cho dự án Solana
  • Song song theo đối tượng (Object-level): đại diện cho dự án Sui
  • Mức giao dịch song song (Transaction-level): Đại diện cho dự án Monad, Aptos
  • Gọi cấp độ / MicroVM song song (Call-level / MicroVM): đại diện cho dự án MegaETH
  • Song song cấp lệnh (Instruction-level): Đại diện cho dự án GatlingX

Mô hình đồng thời bất đồng bộ ngoài chuỗi, với hệ thống tác nhân thông minh (Mô hình Tác nhân / Tác nhân) là đại diện, thuộc về một kiểu tính toán song song khác, như một hệ thống tin nhắn bất đồng bộ / xuyên chuỗi (mô hình không đồng bộ khối), mỗi Tác nhân hoạt động như một "tiến trình thông minh độc lập", theo cách thức đồng thời bất đồng bộ thông điệp, sự kiện được điều khiển, không cần lập lịch đồng bộ, các dự án tiêu biểu có AO, ICP, Cartesi, v.v.

Và các giải pháp mở rộng quen thuộc như Rollup hoặc phân đoạn thuộc về cơ chế đồng thời cấp hệ thống, không thuộc về tính toán song song trong chuỗi. Chúng thực hiện mở rộng thông qua "chạy song song nhiều chuỗi / miền thực thi" thay vì nâng cao độ song song bên trong một khối / máy ảo đơn lẻ. Các giải pháp mở rộng này không phải là trọng tâm của bài viết này, nhưng chúng tôi vẫn sẽ sử dụng chúng để so sánh sự tương đồng của các ý tưởng kiến trúc.

Bản đồ toàn cảnh lĩnh vực tính toán song song Web3: Giải pháp mở rộng tốt nhất bản địa?

Hai, Chuỗi Tăng Cường Song Song EVM: Đột Phá Ranh Giới Hiệu Suất Trong Tính Tương Thích

Cho đến nay, kiến trúc xử lý tuần tự của Ethereum đã trải qua nhiều nỗ lực mở rộng như phân đoạn, Rollup, kiến trúc mô-đun, nhưng nút thắt cổ chai trong khả năng xử lý của lớp thực thi vẫn chưa có đột phá cơ bản. Tuy nhiên, EVM và Solidity vẫn là nền tảng hợp đồng thông minh có cơ sở phát triển và động lực sinh thái mạnh mẽ nhất hiện nay. Do đó, chuỗi tăng cường song song EVM đã trở thành con đường quan trọng trong việc vừa đảm bảo tính tương thích sinh thái vừa nâng cao hiệu suất thực thi, đang trở thành hướng đi quan trọng cho vòng mở rộng tiếp theo. Monad và MegaETH là hai dự án tiêu biểu nhất trong hướng đi này, lần lượt xây dựng kiến trúc xử lý song song EVM nhằm hướng đến các tình huống có độ đồng thời cao và khả năng xử lý cao.

Phân tích cơ chế tính toán song song của Monad

Monad là một blockchain Layer1 hiệu suất cao được thiết kế lại cho máy ảo Ethereum (EVM), dựa trên nguyên lý song song cơ bản là xử lý theo kênh (Pipelining), thực hiện thực thi bất đồng bộ (Asynchronous Execution) ở tầng đồng thuận và thực thi song song lạc quan (Optimistic Parallel Execution) ở tầng thực thi. Ngoài ra, ở tầng đồng thuận và lưu trữ, Monad lần lượt giới thiệu giao thức BFT hiệu suất cao (MonadBFT) và hệ thống cơ sở dữ liệu chuyên dụng (MonadDB) để thực hiện tối ưu hóa từ đầu đến cuối.

Pipelining: Cơ chế thực thi song song nhiều giai đoạn

Pipelining là ý tưởng cơ bản của việc thực thi song song trong Monad, với tư tưởng cốt lõi là chia quy trình thực thi của blockchain thành nhiều giai đoạn độc lập và xử lý các giai đoạn này một cách song song, hình thành cấu trúc ống dẫn ba chiều. Mỗi giai đoạn chạy trên các luồng hoặc lõi độc lập, đạt được xử lý đồng thời giữa các khối, cuối cùng nâng cao thông lượng và giảm độ trễ. Các giai đoạn này bao gồm: Đề xuất giao dịch (Propose), đạt đồng thuận (Consensus), thực thi giao dịch (Execution) và cam kết khối (Commit).

Thực thi bất đồng bộ: Đồng thuận - Thực thi tách rời bất đồng bộ

Trong chuỗi truyền thống, sự đồng thuận và thực thi giao dịch thường là quy trình đồng bộ, mô hình tuần tự này hạn chế nghiêm trọng khả năng mở rộng hiệu suất. Monad đạt được sự đồng thuận bất đồng bộ thông qua "thực thi bất đồng bộ", lớp đồng thuận bất đồng bộ, lớp thực thi bất đồng bộ và lưu trữ bất đồng bộ. Giảm đáng kể thời gian khối (block time) và độ trễ xác nhận, giúp hệ thống linh hoạt hơn, quy trình xử lý phân tách hơn, và tỷ lệ sử dụng tài nguyên cao hơn.

Thiết kế cốt lõi:

  • Quá trình đồng thuận (lớp đồng thuận) chỉ chịu trách nhiệm sắp xếp giao dịch, không thực thi logic hợp đồng.
  • Quá trình thực thi (tầng thực thi) được kích hoạt không đồng bộ sau khi hoàn thành đồng thuận.
  • Sau khi hoàn thành sự đồng thuận, ngay lập tức vào quy trình đồng thuận khối tiếp theo, không cần phải chờ đợi hoàn thành thực thi.

Thực thi song song lạc quan:Optimistic Parallel Execution

Ethereum truyền thống áp dụng mô hình thực thi tuần tự nghiêm ngặt cho giao dịch để tránh xung đột trạng thái. Trong khi đó, Monad áp dụng chiến lược "thực thi song song lạc quan", tăng tốc độ xử lý giao dịch đáng kể.

Cơ chế thực hiện:

  • Monad sẽ thực hiện tất cả các giao dịch một cách lạc quan và song song, giả định rằng hầu hết các giao dịch không có xung đột trạng thái.
  • Chạy đồng thời một "Bộ phát hiện xung đột (Conflict Detector###" để theo dõi xem các giao dịch có truy cập cùng một trạng thái hay không (ví dụ như xung đột đọc / ghi).
  • Nếu phát hiện xung đột, các giao dịch xung đột sẽ được tuần tự hóa và thực hiện lại để đảm bảo tính chính xác của trạng thái.

Monad đã chọn con đường tương thích: giảm thiểu sự thay đổi quy tắc EVM, trong quá trình thực thi thông qua việc hoãn ghi trạng thái và phát hiện xung đột động để thực hiện song song, giống như phiên bản hiệu suất của Ethereum, độ trưởng thành tốt dễ dàng thực hiện di chuyển hệ sinh thái EVM, là bộ tăng tốc song song của thế giới EVM.

![Bản đồ toàn cảnh về lĩnh vực tính toán song song Web3: Giải pháp mở rộng bản địa tốt nhất?])https://img-cdn.gateio.im/webp-social/moments-dc016502755a30d5a95a8134f7586162.webp(

) Phân tích cơ chế tính toán song song của MegaETH

Khác với định vị L1 của Monad, MegaETH được định vị là một lớp thực thi song song hiệu suất cao tương thích EVM có thể hoạt động như một chuỗi công cộng L1 độc lập hoặc như một lớp tăng cường thực thi trên Ethereum (Execution Layer) hoặc thành phần mô-đun. Mục tiêu thiết kế cốt lõi của nó là phân tách logic tài khoản, môi trường thực thi và trạng thái thành các đơn vị tối thiểu có thể lên lịch độc lập, nhằm đạt được khả năng thực thi đồng thời cao trong chuỗi và khả năng phản hồi độ trễ thấp. Sự đổi mới quan trọng mà MegaETH đề xuất là: Kiến trúc Micro-VM + DAG phụ thuộc trạng thái (đồ thị phụ thuộc trạng thái có hướng không chu trình) và cơ chế đồng bộ hóa mô-đun, cùng nhau xây dựng một hệ thống thực thi song song hướng tới "luồng trong chuỗi".

Kiến trúc Micro-VM (máy ảo vi mô): Tài khoản chính là luồng

MegaETH đã giới thiệu mô hình thực thi "một máy ảo vi mô (Micro-VM) cho mỗi tài khoản", tạo ra môi trường thực thi "được phân luồng", cung cấp đơn vị cách ly tối thiểu cho lập lịch song song. Các VM này giao tiếp với nhau thông qua tin nhắn bất đồng bộ (Asynchronous Messaging), thay vì gọi đồng bộ, cho phép nhiều VM có thể thực thi độc lập, lưu trữ độc lập, tự nhiên song song.

State Dependency DAG: Cơ chế lập lịch dựa trên đồ thị phụ thuộc

MegaETH đã xây dựng một hệ thống lập lịch DAG dựa trên mối quan hệ truy cập trạng thái tài khoản, hệ thống duy trì một đồ thị phụ thuộc toàn cầu (Dependency Graph) theo thời gian thực, mỗi giao dịch sẽ mô hình hóa những tài khoản nào bị thay đổi, những tài khoản nào được đọc thành các mối quan hệ phụ thuộc. Các giao dịch không có xung đột có thể được thực thi song song trực tiếp, trong khi các giao dịch có mối quan hệ phụ thuộc sẽ được lên lịch theo thứ tự topo hoặc bị trì hoãn. Đồ thị phụ thuộc đảm bảo tính nhất quán trạng thái và việc ghi không lặp lại trong quá trình thực thi song song.

Thực thi bất đồng bộ và cơ chế gọi lại

B

Tóm lại, MegaETH đã phá vỡ mô hình máy trạng thái đơn luồng EVM truyền thống, thực hiện việc đóng gói vi máy ảo theo đơn vị tài khoản, thông qua đồ thị phụ thuộc trạng thái để điều phối giao dịch, và thay thế ngăn xếp gọi đồng bộ bằng cơ chế thông điệp bất đồng bộ. Đây là một nền tảng tính toán song song được thiết kế lại theo mọi chiều từ "cấu trúc tài khoản → kiến trúc điều phối → quy trình thực thi", cung cấp hướng đi mới mang tính khuôn mẫu cho việc xây dựng hệ thống chuỗi trên hiệu suất cao thế hệ tiếp theo.

MegaETH đã chọn con đường tái cấu trúc: hoàn toàn trừu tượng hóa tài khoản và hợp đồng thành một VM độc lập, thông qua việc lập lịch thực thi bất đồng bộ để giải phóng tiềm năng song song tối đa. Về lý thuyết, giới hạn song song của MegaETH cao hơn, nhưng cũng khó kiểm soát độ phức tạp hơn, giống như một hệ điều hành phân tán siêu theo triết lý của Ethereum.

![Bản đồ toàn cảnh về lĩnh vực tính toán song song Web3: Giải pháp mở rộng bản địa tốt nhất?]###https://img-cdn.gateio.im/webp-social/moments-9c4a4c4309574e45f679b2585d42ea16.webp(

Monad và MegaETH có thiết kế nguyên lý khác biệt lớn so với phân đoạn (Sharding): Phân đoạn chia blockchain thành nhiều chuỗi con độc lập (shards), mỗi chuỗi con chịu trách nhiệm cho một phần giao dịch và trạng thái, phá vỡ giới hạn của chuỗi đơn trong việc mở rộng ở tầng mạng; trong khi Monad và MegaETH giữ nguyên tính toàn vẹn của chuỗi đơn, chỉ mở rộng theo chiều ngang ở tầng thực thi, tối ưu hóa hiệu suất bằng cách thực hiện song song cực hạn bên trong chuỗi đơn. Cả hai đại diện cho hai hướng trong con đường mở rộng blockchain: tăng cường theo chiều dọc và mở rộng theo chiều ngang.

![Bản đồ toàn cảnh lĩnh vực tính toán song song Web3: Giải pháp mở rộng gốc tốt nhất?])https://img-cdn.gateio.im/webp-social/moments-562daa8ae6acba834ef937bf88a742f0.webp(

Các dự án tính toán song song như Monad và MegaETH chủ yếu tập trung vào con đường tối ưu hóa thông lượng, với mục tiêu cốt lõi là nâng cao TPS trên chuỗi, thông qua thực thi trì hoãn (Deferred Execution) và kiến trúc micro-VM (Micro-VM) để thực hiện xử lý song song ở cấp độ giao dịch hoặc tài khoản. Trong khi đó, Pharos Network là một mạng blockchain L1 song song toàn diện, có tính mô-đun, với cơ chế tính toán song song cốt lõi được gọi là "Rollup Mesh". Kiến trúc này hỗ trợ môi trường nhiều máy ảo (EVM và Wasm) thông qua sự phối hợp giữa mạng chính và mạng xử lý đặc biệt (SPNs), và tích hợp các công nghệ tiên tiến như chứng minh không kiến thức (ZK), môi trường thực thi đáng tin cậy (TEE), v.v.

Phân tích cơ chế tính toán song song Rollup Mesh:

  1. Xử lý đường ống bất đồng bộ toàn bộ vòng đời (Full Lifecycle Asynchronous Pipelining): Pharos tách rời các giai đoạn của giao dịch (như đồng thuận, thực thi, lưu trữ) và áp dụng phương pháp xử lý bất đồng bộ, cho phép mỗi giai đoạn có thể thực hiện độc lập và song song, từ đó nâng cao hiệu quả xử lý tổng thể.
  2. Thực thi song song hai máy ảo (Dual VM Parallel Execution): Pharos hỗ trợ hai môi trường máy ảo EVM và WASM, cho phép các nhà phát triển chọn môi trường thực thi phù hợp theo nhu cầu. Kiến trúc máy ảo kép này không chỉ nâng cao tính linh hoạt của hệ thống mà còn cải thiện khả năng xử lý giao dịch thông qua việc thực thi song song.
  3. Mạng xử lý đặc biệt (SPNs): SPNs là thành phần chính trong kiến trúc Pharos, tương tự như các mạng con mô-đun, chuyên dùng để xử lý các loại nhiệm vụ hoặc ứng dụng cụ thể. Thông qua SPNs, Pharos có thể thực hiện phân bổ tài nguyên động và xử lý song song các nhiệm vụ, từ đó nâng cao khả năng mở rộng và hiệu suất của hệ thống.
  4. Đồng thuận mô-đun và
Xem bản gốc
Trang này có thể chứa nội dung của bên thứ ba, được cung cấp chỉ nhằm mục đích thông tin (không phải là tuyên bố/bảo đảm) và không được coi là sự chứng thực cho quan điểm của Gate hoặc là lời khuyên về tài chính hoặc chuyên môn. Xem Tuyên bố từ chối trách nhiệm để biết chi tiết.
  • Phần thưởng
  • 5
  • Đăng lại
  • Chia sẻ
Bình luận
0/400
MetaMuskRatvip
· 21giờ trước
Tốc độ và an toàn chỉ có thể chọn một. Không chơi nữa, xin tạm biệt.
Xem bản gốcTrả lời0
LightningClickervip
· 08-10 15:07
Còn đang chơi bốn phương án? Tôi chỉ hỏi một câu tps là bao nhiêu.
Xem bản gốcTrả lời0
FUD_Whisperervip
· 08-10 15:03
Mở cái gì vậy, cơ bản lại lừa một đợt đồ ngốc.
Xem bản gốcTrả lời0
EntryPositionAnalystvip
· 08-10 14:57
Phân mảnh cũng không giải quyết được vấn đề này
Xem bản gốcTrả lời0
GraphGuruvip
· 08-10 14:50
Nâng cấp tại chỗ là đúng rồi. Gấp gì phân mảnh phân mạng.
Xem bản gốcTrả lời0
  • Ghim
Giao dịch tiền điện tử mọi lúc mọi nơi
qrCode
Quét để tải xuống ứng dụng Gate
Cộng đồng
Tiếng Việt
  • 简体中文
  • English
  • Tiếng Việt
  • 繁體中文
  • Español
  • Русский
  • Français (Afrique)
  • Português (Portugal)
  • Bahasa Indonesia
  • 日本語
  • بالعربية
  • Українська
  • Português (Brasil)