Cuộc chiến phát triển giữa Ethereum và Solana

Ethereum đã bắt đầu cải cách phía cung. Sau khi từ bỏ giấc mơ mở rộng vô hạn, Vitalik đang tích cực điều chỉnh mối quan hệ với các dự án L2/Rollup, chuyển sang tập trung vào phòng thủ trong lĩnh vực L1. Kế hoạch "tăng tốc giảm phí" của mạng chính Ethereum đã được đưa lên lịch, việc chuyển sang Risc-V chỉ là khởi đầu, cách làm sao để đạt được hiệu suất ngang bằng hoặc thậm chí vượt qua Solana sẽ trở thành trọng tâm trong tương lai.

Trong khi đó, Solana tiếp tục mở rộng các kịch bản nhu cầu tiêu dùng của mình. Solana kiên định đi theo con đường "làm lớn làm mạnh L1", ngoài việc Firedancer do một nền tảng giao dịch phát triển đã vào quy trình triển khai, thì tại hội nghị Solana gần đây ở New York, giao thức đồng thuận Alpenglow của đội Anza đã thu hút sự chú ý rộng rãi.

Điều thú vị là Ethereum và Alpenglow đều có tầm nhìn cuối cùng trở thành "máy tính thế giới".

Đồng thuận an toàn 20% trong thời đại nút quy mô lớn

Bắt đầu từ Bitcoin, số lượng nút và độ phân bố luôn được coi là những chỉ số quan trọng để đo lường mức độ phi tập trung của mạng lưới blockchain. Để ngăn chặn sự tập trung, ngưỡng an toàn thường được đặt ở mức 33%, tức là không có thực thể nào đơn lẻ nên vượt qua tỷ lệ này.

Dưới sự thúc đẩy của hiệu quả vốn, việc khai thác Bitcoin cuối cùng đã phát triển thành mô hình cụm bể khai thác, trong khi Ethereum trở thành sân khấu chính của một số nền tảng staking lớn và sàn giao dịch. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là những thực thể này có thể hoàn toàn kiểm soát hoạt động của mạng, vì trong mô hình "duy trì mạng để nhận phần thưởng/chi phí quản lý", họ thiếu động cơ để làm điều ác.

Tuy nhiên, để đánh giá sức khỏe của mạng, cần phải xem xét quy mô của nó. Ví dụ, trong một nhóm nhỏ chỉ có 3 người, cần có sự đồng thuận 2/3 để được coi là hoạt động hiệu quả. Chỉ theo đuổi mức bảo đảm an toàn tối thiểu 1/3 là không có ý nghĩa, vì hai người còn lại dễ dàng thông đồng, chi phí gây hại thấp và lợi ích cao.

So với trước, trong một mạng lưới quy mô lớn có 10000 nút, như quy mô nút hiện tại của Ethereum, không cần phải theo đuổi đa số 2/3. Ngoài cơ chế khuyến khích, hầu hết các nút không quen biết nhau, ngay cả chi phí phối hợp cho hành vi xấu giữa các nền tảng staking lớn cũng quá cao.

Vậy, nếu chúng ta giảm số lượng nút và tỷ lệ đồng thuận một cách hợp lý, liệu có thể đạt được "tăng tốc và giảm chi phí" không?

Alpenglow chính là dựa trên ý tưởng này, dự định duy trì quy mô nút của Solana ở khoảng 1500 nút, đồng thời giảm ngưỡng đồng thuận an toàn xuống 20%. Điều này không chỉ có thể cải thiện tốc độ xác nhận của nút, tăng cường động lực cho nút trên mạng chính, mà còn khuyến khích sự mở rộng quy mô nút, chẳng hạn như tăng lên khoảng 10.000.

Cách làm này có thể tạo ra hiệu ứng 1+1>2 hay sẽ vượt qua ranh giới an toàn hiện có vẫn còn phải quan sát. Tuy nhiên, tư duy này rất phù hợp với đặc điểm của Solana, đi theo một con đường cạnh tranh chuỗi công khai khác với Ethereum.

Alpenglow: Cải tạo Turbine hay hướng đến DPoS?

Cơ sở lý thuyết của Alpenglow là trong thời đại nút quy mô lớn, không cần số lượng đồng thuận quá cao. Do cơ chế PoS, kẻ xấu cần phải sử dụng một lượng vốn khổng lồ để kiểm soát mạng. Ngay cả với quy mô 20%, tính theo giá hiện tại, Ethereum cần 20 tỷ đô la, Solana cũng cần 10 tỷ đô la.

Sở hữu một số vốn lớn như vậy, việc chọn kiểm soát blockchain rõ ràng không phải là một quyết định khôn ngoan, chưa kể còn phải đối mặt với sự phản kháng của 80% các nút còn lại, trừ khi đó là hành động của một quốc gia.

Trong thực tiễn cụ thể, Alpenglow đã chia toàn bộ quy trình thành ba phần chính là Rotor, Votor và Repair. Ở một mức độ nào đó, Alpenglow là một sự cải tiến sâu sắc của cơ chế Turbine.

Turbine là cơ chế phát sóng khối của Solana, chịu trách nhiệm truyền bá thông tin khối để đạt được mục đích xác nhận đồng thuận giữa tất cả các nút. So với giao thức Gossip mà Ethereum sử dụng ở giai đoạn đầu, Turbine đã chọn một con đường trung gian, không hoàn toàn phi tập trung như Ethereum cũng không cực kỳ tập trung như một số chuỗi công khai khác.

Trong Alpenglow, biến thể của giao thức này được gọi là Rotor, về cơ bản là một cách truyền bá tin nhắn khối có thứ tự, trong đó bất kỳ Leader, Relay node nào cũng không phải là cố định.

Votor là cơ chế xác nhận nút. Trong ý tưởng của Alpenglow, nếu tỷ lệ bỏ phiếu của các nút trong vòng đầu tiên đạt 80%, đáp ứng ngưỡng tối thiểu trên 20%, thì có thể thông qua một cách nhanh chóng. Nếu tỷ lệ bỏ phiếu trong vòng đầu tiên nằm giữa 60% đến 80%, thì có thể mở ra vòng bỏ phiếu thứ hai, nếu vượt qua 60% thì có thể xác nhận cuối cùng.

Nếu vẫn không thể đạt được sự đồng thuận, cơ chế Repair sẽ được khởi động. Tuy nhiên, tôi cho rằng, điều này giống như giai đoạn thách thức của một số giải pháp L2, nếu thực sự đi đến bước này, giao thức rất có thể sẽ phải đối mặt với những vấn đề nghiêm trọng.

Khác với việc đơn giản chỉ tăng cường tài nguyên phần cứng để cải thiện băng thông, Alpenglow bắt đầu từ việc giảm quá trình tạo ra đồng thuận khối. Nếu có thể kiểm soát khối dữ liệu trong một phạm vi nhỏ hơn (như khoảng 1500 Bytes hiện tại) và rút ngắn thời gian tạo ra một cách đáng kể (trong thử nghiệm có thể đạt tối đa 100ms, chỉ là 1% so với 10 giây hiện tại), thì hiệu suất sẽ được cải thiện đáng kể.

Kết luận

Sau khi một số giải pháp L2 đạt đến ngưỡng, mạng chính Solana có nhu cầu thực sự về việc tiếp tục mở rộng. Chỉ khi nâng cao TPS của mạng chính, Solana mới có thể củng cố vị thế của mình như một chuỗi công khai hiệu suất cao.

Cần lưu ý rằng ứng dụng của Alpenglow không chỉ giới hạn ở Solana, lý thuyết là bất kỳ chuỗi PoS nào, bao gồm cả Ethereum, đều có thể áp dụng cơ chế này. Điều này phản ánh rằng nghiên cứu blockchain hiện tại đã chạm đến ranh giới công nghệ, cần thiết phải có thêm nhiều hỗ trợ từ khoa học máy tính, thậm chí là các ý tưởng xã hội học.

Trong bối cảnh Internet, Bitcoin và Ethereum đã chiếm giữ vị trí quan trọng, Solana cần tiếp tục đổi mới để tìm ra giá trị độc đáo của riêng mình.