Blok Zinciri Gelişimi: Güvenilirlik ve Kullanılabilirlik Dengesi

Blok Zinciri teknolojisinin gelişimi, merkezi ve merkeziyetsiz arasında sürekli olarak dallanıyor. Bu süreçte, güvenilirlik ve kullanılabilirlik iki ana kavram haline geliyor. Kullanılabilirlik, kullanımı kolay olma ve bilgiye erişim yeteneğini ifade eder; bu, sıkça karşılaştığımız internet ürünleri ve elektronik cihazlarla benzerlik gösterir. Güvenilirlik ise, insan bilgi sınırlarını genişletmeye daha fazla odaklanır; örneğin, Bitcoin, nesneler ve verilere karşı genel bir güven inşa etme yollarını keşfetmektedir. Bu iki ihtiyacın bir arada var olmasından dolayı, blok zinciri alanında sürekli olarak dallanmalar meydana geliyor.

Ethereum, Bitcoin'in temel felsefesini ve ruhunu miras aldı, merkeziyete karşı bir taviz vermedi, ancak gelişim sürecinde çatallar da ortaya çıktı. Birçok kişi blok zincirini anlama konusunda hâlâ bu aşamada kalmış durumda. Bazı konsorsiyum zincir projeleri kullanılabilirlik konusunda belli uzlaşmalar yaptı, çünkü Ethereum'un gerçekten kullanım açısından bazı zorlukları var. Basit bir transfer işlevini karmaşık akıllı sözleşmelere genişlettiğimizde, zincir üstü mantık daha karmaşık hale geliyor. Buna karşılık, konsorsiyum zincirleri hesaplama, depolama ve iletişim verimliliği açısından belirgin bir avantaja sahip; bu tür çatalların ortaya çıkması, gerçek bir talebe dayanmaktadır.

Tüm blok zinciri endüstrisinde, doğrulama en önemli ve en zorlu aşamadır. Şu anda üç ana doğrulama yöntemi bulunmaktadır: garanti, toplanabilir oyun ( yaklaşımı ) ve yerleşik etkili piyasa varsayımı. Bitcoin, hesap karşılaştırma doğrulaması kullanırken, Layer2 çözümleri sıfır bilgi kanıtı kullanmaktadır. Bazı projeler merkeziyetsiz olduklarını iddia etseler de, gerçekte doğrulamayı tam olarak gerçekleştirmemektedirler. Dikkate değer bir nokta, Bitcoin'in de doğrulama teşvik sorununu tamamen çözmediğidir; bu sorun sonraki pek çok alanı etkileyecektir.

Blockchain teknolojisinin çatallanması aslında iyi huylu bir gelişmedir. Açık finans, özellikle belirli stablecoin projelerinde ülkeler arasındaki sınırları ortadan kaldırıyor. Bununla birlikte, bu tür bir proje kaçınılmaz olarak merkezileşme riski taşır ve belirli kurumların veya kişilerin garantisini gerektirir. Blok zinciri teknolojisi geleneksel finansa yaklaştıkça, bazı kavramların anlaşılması daha kolay hale gelir, ancak diğerleri daha belirsiz hale gelir.

Bitcoin'ı araştırırken, merkeziyetsiz varlık kavramı en çekici olanıdır. Para teorisi açısından bakıldığında, Bitcoin'in bir para birimi olarak sorunları vardır. Modern para teorisi altın standardı düşüncesinden uzaklaşmış olup, paranın ekonomik dinamik bilgileri yansıtabilmesi gerektiğini savunmaktadır. Bitcoin'in bilgi edinme alanı oldukça sınırlıdır, özellikle toplam miktarı algoritmalarla sıkı bir şekilde kontrol edilmektedir. Satoshi Nakamoto'nun orijinal yapısına bağlı kalırsak, Bitcoin'in yalnızca basit bir ürün olmadığını, aynı zamanda bir işbirliği yapmayan oyun sisteminin inşa edildiğini göreceğiz.

Toplumsal gelişim sürecine bakıldığında, erken yönetim modelleri genellikle işbirliği oyunu şeklinde uygulanmıştır, örneğin din ve siyasi sistemler. Bu sistemler dağıtım sorunlarına büyük önem vermekte ve her bireyin katkılarını değerlendirebilecek ve davranışları sınırlayabilecek bir mekanizma kurmaya çalışmaktadır. Ancak, kimlerin dağıtım yapacağı, dağıtım ile katkıların tutarlılığını nasıl doğrulayacağı gibi sorunlar geleneksel sosyal yönetim sistemlerinde uygun bir şekilde çözülememiştir. Tarım uygarlığını temsil eden siyasi mekanizmalar kaçınılmaz olarak işbirliği oyunu sıkıntısına düşer ve en iyi duruma ulaşmakta zorlanır.

Buna karşılık, piyasa mekanizması altındaki işbirlikçi olmayan oyun, karşılıklı güven ilişkisi kurmasına gerek yoktur ve net fiyatlarla değişim mekanizması aracılığıyla verimli bir şekilde işletilebilir. Ulusların Zenginliği'ni ekonomi perspektifinden yorumlamanın özü, işbirlikçi olmayan oyunların kurallarını ve getirdiği değişiklikleri açıklamaktır.

Bitcoin, küresel bir yeni nesil işbirliği dışı oyun sistemi oluşturmuştur. Bu sistemde, madenciler kendi hesaplama güçlerine göre madenciliğe katılıp katılmamaya ve ne kadar kaynak ayıracaklarına karar verirler; bu kararlar her bir katılımcıyı etkiler. Sistem, madencilere ödül ödemek için rastgele bir algoritma kullanır ve bu mekanizma geniş bir şekilde yayıldığında ve serbest giriş çıkışa izin verdiğinde, belirli bir noktada genel denge durumuna ulaşabilir. Blok Zinciri, başından itibaren tüm bilgileri dünyaya açık hale getirerek genel dengenin sağlanmasına yardımcı olur. Buna karşın, geleneksel kredi sistemi daha çok yerel denge gibidir; bu, iki birey arasındaki karşılıklı yeterlilik değerlendirmesine benzer.

Bazı ana akım kripto para projeleri, işbirliği yapmayan oyun sistemleri inşa etmeye çalışıyor ve bu sistem aracılığıyla merkezi olmayan varlıkları biriktiriyorlar. Bu tür varlıkların, geleneksel büyük varlık sınıflarından tamamen farklı olan benzersiz bir risk-getiri yapısı vardır. Bilgi teorisi açısından, merkezi olmayan varlıklar belirsizliği ortadan kaldırma konusunda daha etkili bir şekilde performans gösteriyor.

Bazı kripto para birimlerinin fiyatları büyük dalgalanmalar gösterse de, madencilik gücü verileri ve işlem verileri tamamen açıktır; bu, geleneksel kredi varlıkları ve halka açık şirket hisse senetlerinden daha fazla kesinlik taşır. Bunu geleneksel bir bakış açısıyla değerlendirmemeliyiz. Grayscale gibi faktörlerin fiyatların büyük ölçüde artmasına yol açmasına rağmen, madencilerin madencilik dağılımı, oyun teorisinin merkezinde hala nispeten istikrarlı ve öngörülebilirdir; herhangi bir veri değişikliği anında bilinir.

Buna karşılık, geleneksel hisse senedi varlıklarında, şirket içi olaylar genellikle piyasada açıklanmaz. Belirli kripto paraların menkul kıymet teşkil edip etmediği, temettü olup olmadığı gibi konular esas olarak tüzel kişiliklerin tespitini ilgilendirmektedir. Bazı yatırımcıların menkul kıymet alımını kısıtlamanın temel nedeni, içeriden gelen bilgileri avantaj elde etmek için kullanma olasılığıdır. Bununla birlikte, gerçekten dağıtılmışsa, onu bir güvenlik varlığı olarak tanımlamak zordur.

Bazı kripto paraların borsa ile fiat para arasındaki dönüşüm sürecinin etkisi, hatta kendisinin oyun mekanizmasından daha fazladır. İlk tasarım, zincir üzerinde kapalı bir döngü oluşturarak geleneksel finansal hizmetlere benzer hizmetler sunmaktı, ancak uygulamada birçok sorunla karşılaşıldı. Temel sorun, kopyalama sorununu nasıl çözeceğimizdir: Sadece bir akıllı sözleşme yazmakla, tamamen merkeziyetsiz finansal hizmetler nasıl sağlanabilir? Bu tür hizmetlerin ne avantajları vardır? Birinin değer vermek, değeri gerçekleştirmek, değeri yakalamak ve nihayetinde değeri biriktirmek istemesini nasıl garanti edebiliriz? Yapılan keşifler sonucunda, merkeziyetsiz borsaların gerçekten değer biriktirmekte zorlandığı ortaya çıkmıştır.

Blockchain basit bir doğrusal hizmet sistemi değildir ve otomatik iletişim gibi özelliklerden yoksundur. Zincir üstü hizmetler, DeFi finansal hizmetlerine giderek daha fazla odaklanıyor, ancak bu sorular, değerin nasıl elde edileceği ve rekabetle nasıl başa çıkılacağı konusunda projenin başlarında düşünülmeliydi.